خمكاري
خم كاري ورق چيست؟
به فرايندي كه در آن بر ورق فلزي نيرويي اعمال ميشود و ورق در يك زاويه مشخص خم و در نهايت شكل دلخواه را ميگيرد خم كاري ورق ميگويند. در تعريف ديگر به تغيير فرم ظاهري فلزات هم خم كاري ورق گفته شود. نكته مهمي كه در انواع روش هاي خم كاري ورق وجود دارد غير كشسان بودن فرايند خمكاري است. در خمكاري حجم ورق ثابت ميماند و تنها شكل ظاهري ورق تغيير ميكند. هنگام انجام انواع خم كاري ورق مهم است كه فرد داراي مهارت و دقت بالا باشد. در انواع خم كاري ظرفيت خم كاري به ميزان كربن آنها بستگي دارد. فراموش نكنيد ظرفيت خمكاري ورق با ميزان كربن رابطه عكس دارد؛ اگر ميزان كربن زياد باشد قابليت خم كاري كاهش مييابد و اگر درصد كربن بالا باشد در فرايند خمكاري احتمال شكنندگي زياد است.
نكات مهم انواع خم كاري ورق
در روش هاي خم كاري ورق تغيير شكل ايجاد شده دائمي است. فراموش نكنيد فرايند خم كاري نياز به مهارت بالا و تخصص دارد. رعايت نكات زير به بهتر پيش رفتن مراحل خم كاري كمك ميكنند:
در صورت نياز به ايجاد حفره بايد بين محل ايجاد حفره و خم فاصله استاندارد رعايت شود تا قطر و شكل ثابت بماند.
در خمكاري انواع ورق براي اينكه ورق فولادي يا فلزي به شكل دلخواه در بيايد، در طراحي سنبه بايد عرض سنبه از ورق موردنظر بيشتر باشد.
زاويه خمش و شعاع بايد متناسب انتخاب شوند. زياد بودن زاويه خمش و شعاع باعث برگشتپذيري ورق ميشود.
در انواع روش هاي خم كاري ورق بايد از ورقهاي فلزي مناسب با مقاومت و انعطافپذيري كافي استفاده شود.
يكي از نكات مهم در انواع خم كاري ورق انتخاب ابزار درست و اصولي خم كاري است.
مقاله پيشنهادي: همه چيز درباره انواع توري هاي فلزي + بهترين توري فلزي
پارامترهاي مهم در انواع خم كاري ورق
در فرايند خمكاري ۵ پارامتر مهم داريم كه قبل از آشنايي با انواع روش خمكاري به بررسي اين ۵ پارامتر ميپردازيم. پارامترها عبارتاند از:
شعاع خم: در خم كاري شعاع خم در سه دسته خارجي، متوسط و داخلي قرار ميگيرد. قالب استفاده شده و زاويه خمش توسط پارامتر شعاع خم مشخص ميشود.
ضخامت مواد اوليه: در انواع خم كاري ورق بايد به ضخامت مواد اوليه توجه شود. هر چقدر ضخامت بيشتري داشته باشد مواد اوليه، در فرايند خمكردن بايد از نيروي بيشتري استفاده شود.
زاويه خم: باتوجهبه ضخامت ورق و كاربرد آن پارامتر زاويه خم مشخص ميشود.
طول لبه نسبت به منطقه خم: اين پارامتر مشخص ميكند كه از چه روش و دستگاهي براي خمكاري استفاده شود. جهت تعيين ميزان فشار وارده بر ورق فلزي براي خم كردن اين پارامتر تعيينكننده است.
عرض ورق: عمق خم كردن قالب استفاده شونده و مكان و نقطه اصلي اعمال فشار بستگي به پارامتر عرض ورق دارند.
روش هاي خم كاري ورق
باتوجهبه ضخامت جنس ورق استفاده شده و طرح موردنظر روش هاي خم كاري انواع ورق هاي فلزي متفاوت است و روشهاي مختلف و دستگاههاي كاربردي متفاوتي وجود دارد. باتوجهبه اين موارد خمكاري ورق به دو روش كلي انجام ميشود كه عبارت است از:
خم كاري با سرد كردن ورق
خم كاري با گرم كردن ورق
روش اعمال نيرو به ورق و نوع نيروي وارد شده تفاوت اصلي در انواع روشهاي خمكاري است. برايناساس روش هاي خم كاري ورق عبارتاند از:
۱. انواع خم كاري ورق؛ خم كاري چرخشي
در خم كاري ورق به روش چرخشي دستگاه مجهز به دو تكيهگاه منحني است كه اين دو تكيهگاه بر روي يك محور به يكديگر متصل ميشوند. ورق موردنظر در خم كاري چرخشي بر روي محور قرار ميگيرد و نيروي فشار تحت پرس به شكلي وارد ميشود كه دونيم دايره به هر سمت چرخيده و زاويه تشكيل ميدهند. ورق فلزي موردنظر كه بر روي اين دو نيمدايره قرار دارد تحت همان زاويه خم ميشود. در روش خم كاري چرخشي رايجترين نوع دستگاه داراي ۲ رول نيمدايره شكل است؛ اما در بازار دستگاههايي هستند كه از يك رول نيمدايره تشكيل شدند.
۲. خم كاري فشاري
در بين روش هاي خم كاري ورق، روش خم كاري فشاري داريم. اين نوع خمكاري براي لولههاي فلزي كاربرد دارد. در خم كاري فشاري قالب ثابت است و محور لغزان بهدور قالب در حال چرخش است كه با اين فرايند لوله به داخل قالب فشار داده ميشود.
مقاله پيشنهادي: انواع پوشش گالوانيزه در ساختمان سازي
۳. رايج ترين روش خم كاري ورق؛ خم كاري پرسي
در ميان انواع روش هاي خم كاري فلزات رايج ترين روش خم كاري پرسي است. براي ايجاد خمهاي U شكل با كمك دستگاه پرس به ورق تخت فلزي نيروي لازم اعمال ميشود. باتوجهبه نحوه قرارگيري قالب U شكل در پايين دستگاه و سمبه U شكل سنگين در بالاي دستگاه، ورق فلزي صاف داخل قالب قرار ميگيرد و نيرو از بالا توسط سمبه بر ورق اعمال ميشود. در روش خم كاري پرسي از دستگاه كمپرسور جهت اعمال نيرو استفاده ميشود كه دستگاه كمپرسور انواع مختلفي مانند پنوماتيكي، هيدروليكي و مكانيكي دارد. براي خمشدن قطعات كوچك فلزي از دستگاه پرس پنوماتيكي استفاده ميشود. اگر نياز به فشار كمتري باشد از دستگاه پرس مكانيكي كمك گرفته ميشود.
۴. روش هاي خم كاري ورق؛ خم كاري به روش نورد شدن
براي ساخت مخروط و لوله از خم كاري به روش نورد شدن استفاده ميشود. اينكه بتوان يك يا چند خم را به طور همزمان انجام داد به تعداد رولها و ظرفيت دستگاه بستگي دارد. در عملكرد سادهترين نوع دستگاه به روش نورد شدن، يك غلتك در بالا و دو غلتك در پايين قرار گرفته است. ورق صاف فلزي بين رولها قرار ميگيرد و بهصورت رفت و برگشتي آن قدر تحت خمش بين رولها قرار ميگيرد كه به انحنا و شعاع مدنظر برسد.
۵. خم كاري گونيايي
در ايجاد شكل V در روش هاي خم كاري ورق از روش خم كاري گونيايي استفاده ميشود. در اين روش سه نوع خمشدن ضرب سكهاي، مماسي و با تماس كم را داريم كه بستگي به نوع تماس قسمت اعمال بار دستگاه با ورق اوليه دارد.
علاوه بر روشهاي گفته شده از دستگاههاي مختلفي براي خمكاري فلزات و فولاد در صنايع مختلف استفاده ميشود. براي آشنايي بيشتر ميتوانيد مقاله خم كاري؛ انواع دستگاه هاي خم كاري در صنعت را مطالعه كنيد.
برچسب: ،
ادامه مطلب